Jij bent de baas! zegt een collega weleens tegen mij als er iets misgaat. Het is inderdaad wel van belang in onze cultuur dat je een beetje kunt beslissen over je eigen dingen.
Ik kijk naar een tv-programma waar een lerares in Kosovo terugkijkt op de jaren negentig, toen Milosevic er nog de baas was. Hij kon zeggen wat die lerares moest doen. Maar er was veel verzet, zegt die lerares nu, een paar decennia later.
Soevereiniteit is nog steeds het anker waar we ons met onze democratie mee redden. We gooien het uit en hopen dat iedereen meteen ja knikt zodat we niet gedwongen worden rare dingen te bedenken. Ons leven te riskeren.
Ik denk nu: soevereiniteit is niet het goede woord. Het is meer dat je moet blijven communiceren met de baas die tegen jou zegt dat je de baas bent. Stel, je bent die lerares in Kosovo. Wat zeg je tegen die indringer die jou dingen oplegt?
Weerstand, resistance, resistentie, allergie, diplomatie, tact, tactiek, rechte rug, flexibele rug, laat me nog even en ik kom moeiteloos aan de twintig woorden.
