Ons gebungel met de directeuren

Wat te doen met onze directies? Ik heb er in mijn korte onderwijsloopbaan niet erg goede ervaringen mee. Bij de eerste verzuchtte ik dat ik twee uur treinen wel veel vond voor deze baan. Aanleiding voor de directie om meteen een vacature te plaatsen. 'O, hadden we je dat moeten vertellen? Ja, deze vacature is voor jouw baan inderdaad.' Volgende baan. Ik ging er onderuit, deze baan was niets voor mij. Terugkomgesprek waarbij ik me verwonderde over een vacature: 'O, ja, gaat inderdaad over jouw positie. Hadden we je dat moeten vertellen? Sorry, was wellicht beter geweest.'

Dit overtuigde me van de principieel goede bedoelingen van de leidinggevenden, maar ook van hun onhandigheid in de communicatie. Of was het mijn onhandigheid? Er gingen dingen mis met mij, en de leidinggevenden moesten wel iets, want de urgentie wordt nooit echt minder. Dat moest ik even ontdekken.

Gisteren stond ik te praten met een ex-werknemer die zich voorstelde als mijn voorganger. Hij werkte inmiddels alweer twintig jaar elders. Directies? Ja, dat gaat helemaal mis daar bij hem in Brabant. Het is al jaren hommeles en nu pas gaat het misschien lukken om hen weg te krijgen. Terloops vertelde hij dat het met hem en zijn klasjes best goed ging. Dat kon ik beamen. Er gaat van alles bij ons mis. Maar dat was eerder ook al zo. En we gaan gewoon door met onze leerlingen en onze collega's. Onze oud-collega's waren maar matig geïnteresseerd in onze larmoyante verhalen over onze bestuurder. Ja, dat was in de jaren zeventig niet anders!

Opnieuw dus de vraag wat we aan moeten met onze directeuren. We gaan in verzet, dragen buttons, we doen ons best. De krant volgt ons op de voet en steunt ons. De wethouder begrijpt het, evenals de geschillencommissie. De wijze adviezen gaan uit naar de directeuren. Direct ingrijpen kan om allerlei redenen niet. De bestuurder 'treedt terug' maar blijft op zijn thuisbank aan zijn touwtjes trekken. De ene thuisbank communiceert met de andere waar docenten al een jaar op zitten.

Maar het is dus een structureel ding. We moeten er langzamerhand aan wennen dat we opgescheept zitten met bestuurders en directeuren. Misschien was het nooit echt anders. Misschien gaat een volgende petitie écht zoden aan de dijk zetten. Misschien wel misschien niet. We zweven en voorlopig blijven we zweven.

Begrijp me goed, mij raakt het wel, maar niet omdat ik lesgeef op mijn gymnasiumpje. Daar spelen soms weer heel andere kwetsbaarheden. Een leerling kan het even niet meer volhouden met haar ouders en zoekt een woning. Een collega staat voor een zware operatie. Van een andere orde dan de Matthijsjes onder ons, en de enorm lange geschiedenis van ons gymnasium laat vermoeden waar dood weer overgaat in leven, ziekte in herstel.

Blijft de vraag wat we aan moeten met onze directeuren. Het kortste antwoord is: ik ga er niet over, vraag het hun zelf maar. Het langere antwoord is dat er kennelijk een omkering gaande is van de opvoedingsverticale. Steeds braken we ons hoofd hoe we onze leerlingen en andere minderen konden bereiken. Welke didactische vormen kunnen we inschakelen, welk gedrag om onze minderen te laten groeien? Nu draait de lijn om en moeten we ons afvragen hoe we de lomperikken van boven tot beter gedrag kunnen brengen.

We kunnen dat niet bereiken vanuit de macht, want we zijn ondergeschikt. Het gaat ons dus tijd kosten. Tijd om na te denken, om dingen uit te proberen, zoals petities. Kijken hoe het uitpakt en daarvan leren. Het is iets dat breder is dan onze school. Politieke leiders zijn geen bemiddelaars meer tussen de elite en de onopgevoede massa. Ze zijn de lomperikken van onze tijd die we tolereren omdat we geen zin hebben in gedoe. We laten ons ook nog graag door hen verleiden omdat we zin hebben in de toekomst. Tegen beter weten in.

Wat te doen met onze directeuren? Laten we deze vraag even bungelen. Bungelen is zo gek nog niet. Laten we nog maar even blijven bungelen.