Pausnieuws

Elk nieuws bevat voedsel om na te denken over wat dat is: nieuws.
Zo is er vandaag een Pausjournaal op TV. Bij deze heb ik u dit nieuws gemeld.
Wat ik ermee wil meedelen is op zijn minst de tinteling van de paradox. En een poging de cirkels te volgen die om deze steen naar buiten wellen.
Uit het conclaaf mag niets naar buiten en naar binnen lekken. Behoudens dan de zwarte of witte rook.

De grondstructuur van deze paradox is het geheim van het graf. Jezus is verrezen, maar het was in een grot en niemand was erbij. Het geheim is niet alleen constitutief voor het christendom, en bijna letterlijk herhaald in het katholicisme ('graf van Petrus'), maar ook voor de democratie. Journalisten verdringen zich rond de kamertjes waar na de verkiezingen de regeringsvorming zich afspeelt.

Wat vooral zichtbaar moet worden in het nieuws is de verzekering dat wij belangrijk vinden wat daar gebeurt. Precies dat is ook de aanleiding voor de afsluiting. De stemmingen moeten in rust kunnen plaatsvinden en niet worden gestoord door onze oneindige interesse.

In de cirkel om dit journaal - die je dus de derde cirkel kunt noemen, om de eerste (het conclaaf) en de tweede (media) - heerst de bekende mix van desinteresse, lichte verwondering en irritatie over de mening van de ander. In deze derde cirkel werkt de inhoudsloosheid van het conclaafnieuws als de zelfbevestiging van het nieuws in zijn zuivere gestalte.

Ik moet daarbij denken aan kardinaal Simonis die me ooit zei dat hij wilde weten wat nu echt nieuw is, wat is het nieuwe eigenlijk? Ik denk nu: moet het nieuws, om echt nieuw te kunnen zijn, niet verzwegen worden? De kardinaal leek dit vanochtend indirect te bevestigen doordat hij, terwijl hij niet eens deelneemt aan het conclaaf, enkele malen bezwoer dat hij niets kon zeggen over zijn verwachtingen, omdat hij bang was het conclaaf te beïnvloeden.

Het nieuws moet - altijd en overal, in essentie - zozeer worden verzwegen dat ook de parodieën en travestieën van het nieuws, zoals het Pausjournaal en het Tourjournaal, zich hullen in deze mantel, de mantel van het absolute geheim, deze publieke mantel van het publieke geheim, om zich te tonen aan de menigte voor wie het publiek vooral - en nauwelijks opgemerkt - exhibitioneert.