Afscheiding

Dit schrijven bekommert zich nauwelijks meer om zijn status. Alleen zo nu en dan kijkt het verwonderd naar zichzelf en vraagt het zich af waar de drang vandaan komt. Zou  het alleen met mezelf te maken hebben, dan is onbegrijpelijk dat ik het publiceer. Zou ik gelezen willen worden, dan zou ik nadrukkelijker het contact met anderen moeten zoeken om hen te attenderen op dit hier. Welnu, behalve overwegingen als luiheid, overschatting en verwennerij door enkele vrienden moet er nog iets anders meespelen dan doelgerichtheid.

Enige tijd geleden kwam in mij het woord 'afscheiding' op. Je zweet, je urineert, er vormen zich brokken in je neus, er komen teksten uit je vingers. Ja, een hond zet ook zijn geurvlag, dus afscheiding is nooit zomaar afscheiding, ook strijd, knuffelbehoefte, iets nalaten in deze wereld voor de toevallige ander. Maar geldt dat niet voor elke afscheiding?
Het voordeel van dit woord is dat het de aandacht - althans in eerste instantie - eerder richt op het schrijven als resultaat dan als beginpunt van iets nieuws.

Hoe is het in godsnaam mogelijk dat er, na vele duizenden jaren, zoiets op het scherm verschijnt als deze tekst? Door welke talloze molens zijn de betekenissen vermalen, door welke ovens gebakken en door welke magen verwerkt dat het er nu uitkomt? In deze vorm, als wat het nu is?

Nog een voordeel. Bij schrijven denk je automatisch aan iets moois, aan een prestatie, sublimatie, iets zinvols of zinnigs. Zelfs de écriture automatique is opgenomen in het pantheon van schrijftechnieken, al heeft die niet al te beste papieren. Maar mensen, schrijven hoeft niet mooi te zijn! Het hoeft zich niet te rechtvaardigen naar maatstaven om er te zijn! Het kan lelijk zijn, slecht, onopmerkelijk, onopgemerkt. Maar ook dan nog is het schrijven, iets geschrevens, tekst.

Je kijkt nog even voldaan naar de drol die je gelegd hebt en trekt dan door. De ander zegt: ho even, ik hoef niet alles van je te weten, ik ga er niet naar kijken! Maar ik weet wel wat jij daar uitspookt op die wc, en denk maar niet dat je de enige bent!

En het kan gebeuren dat die ander niet de drol ziet, maar je woorden en gedachten, dat er conversatie plaatsvindt, veredeling van het bestaan en publicatie via een uitgever. Ja, dat kan altijd gebeuren, maar in mijn geval moest ik besluiten om mijn schrijven niet alleen van die mogelijkheid te laten afhangen, omdat er anders maar weinig van terecht komt.

In die zin is de gedachte van schrijven als afscheiding troostend en stimulerend. En dankzij blogger.com heeft deze tekst een iets langere levensduur dan de drol. Over een paar weken zakt hij weg in het gedateerde archief, maar daar bestaat hij dan nog een tijdje als schaduw. Maar ook als zodanig is hij nog steeds afscheiding. Er zit zelfs een sociale kant aan, zegt Andrej Bolkonski in Oorlog en Vrede: ik wil mijn schaduwen werpen over het leven van mijn naasten. Hij zei dit overigens niet als zinvolle gedachte, want een tijdje eerder had hij nog gezegd dat alleen de blauwe lucht bestond en dat zelfs die niet bestond.

Zo, klaar!