Na de doodstraf

Gerrit Krol heeft na zijn dood effect op ons omdat we opnieuw nadenken over de doodstraf.

Hij beschouwt de doodstraf als een ijkpunt van onze straf omdat de doodstraf niet gericht kan zijn op de verbetering van de dader. Zo nemen we de genoegdoening van het slachtoffer weer serieus.

Maar in de beschouwing steekt toch dat zelfverbeteringsmotief ook weer de kop op. Stel dat je niet wordt gestraft, zegt Krol in een van zijn romans, dan kom je terecht in een ondraaglijke vrijheid. Ook daarom is het goed om te worden gestraft, oog om oog.

Het is de zelfverbetering van de dader na zijn verdiende doodstraf met terugwerkende kracht. Het is geleg omdat net zoals in dit woord ook in daad en straf de omkeerbaarheid ingebakken zit, oog om oog.

De zelfverbetering wordt bovendien van buitenaf opgelegd omdat niemand geneigd is tot zelfzelfverbetering.

Anarchistische nederigheid

Ja, ze willen altijd van ons dat we hun oekazes goed hebben begrepen dus uitvoeren.
Maar second best is dat we duidelijk maken wat we willen. Laat de strijd beginnen en word een metropool!

Moeilijker te plaatsen is het wanneer we in alle nederigheid luisteren. Maar naar wie? Want laten we nou eerlijk zijn. Er is geen heer van de context, geen heer van de praktijk. Dus we willen wel luisteren. Maar dan ook helemaal. Dus naar alle stemmen en overstromingen en overlappingen van contexten her en der.

Maar daar heb je niets aan, jij bent de Ander en opereert liefst in enkelvoud.

Wij van onze kant hebben maar weinig aan de soevereiniteit. Dat is namelijk ook een hele verantwoordelijkheid. En we hebben daarbij sterk het gevoel dat we daarmee beantwoorden aan een appèl dat van jou uitgaat. Het is dus gewoon, met andere woorden, een nepsoevereiniteit.

We worden weer nederig. Jou in verwarring achterlatend.

De muur die wij delen

Schrijven heeft te maken met een muur. Je hebt alle tijd om letters of geheime brieven te schrijven. Maar hoe krijg je ze door de opening?

Ovidius en Stendhal hebben die communicatie in het teken gesteld van de verboden verliefdheid. Het verbod komt niet alleen van buitenaf, ook de verliefden zelf moeten uit bescherming van zichzelf en de ander de schijn ophouden, een geestelijk harnas aanleggen. De muur is alom, evenals de gaten die er per ongeluk in zitten of erin zijn geboord.

Zou ook deze communicatie en misschien wel alle communicatie in het teken kunnen staan van de verboden verliefdheid? Soms fantaseer ik daarover. De lezer houdt zijn harnas aan, maar ik heb daar alle begrip voor. Ook mijn boodschappen zijn eigenlijk zo'n harnas. Het moet mezelf en jou beschermen tegen een relatie die ons allebei in een afgrond zou storten.

Af en toe komt er een opmerking terug, of een statistiekje dat me zegt hoe vaak deze bladzijde is bekeken. Ik word gewaarschuwd voor een foto die me te kwetsbaar maakt, hoewel waarschuwing een overdreven woord is. Een en ander gebeurt onder het mom van vriendelijke ironie.

De werkelijke gevaren zijn niet de opsluiting en de dood. De tragedies zeggen niets anders dan dat deze de liefde voltooien. Nee, het werkelijke gevaar is de communicatie. De transparante communicatie, de communicatie die zo transparant is dat onze relatie, die tussen jou en mij, wegzinkt in een oneindigheid van mogelijkheden en boodschappen. Zo kwellen we ons wat af.

Maar wees gerust, het harnas werkt vooralsnog. We hebben niet transparant gecommuniceerd, de muur staat. Communicatie is vanaf nu wat het altijd al was, het heeft te maken met moenia, verdedigingsmuren. Communiceren wil zeggen: het delen van deze versterking, het meedelen in een gedeelde ruimte.