zondag 6 oktober 2013

Jezelf tegenkomen

Russel Shorto volbracht de truc door opnieuw duidelijk te maken dat de moderniteit niet uit Frankrijk stamt maar uit het Nederland van de Gouden Eeuw. Preciezer: Amsterdam.

Hij verwees naar het ontstaan van Amsterdam als katholieke enclave binnen een calvinistische omgeving. Rond de Stille Omgang ontstonden kloosters. Die kloosters zijn er nog, hoewel ze er niet meer zijn.

Zo'n geschiedenis kun je moeilijk opvatten als een centrum dat zijn invloed alleen in uitbreidende zin vergroot, van binnen naar buiten. Shorto verduidelijkt: het werd een bedevaartsoord. Anders gezegd: er kwamen ook impulsen uit de provincie, uit Hoensbroek en Tiel, of all places.

Ik moet aan mijn conservatieve opa Pieter Simons denken die vanuit Hoensbroek de mensen jaarlijks optrommelde om mee te gaan naar de Stille Omgang. Zou het werkelijk zo zijn dat het gedoogbeleid steeds opnieuw wordt vernieuwd vanuit impulsen die mensen als hij in gang zetten? Zodat hij zichzelf tegenkwam toen hij de topless zonnende vrouwen zag liggen in het Sarphatipark?

Ik moet ook denken aan Chris van Esterik die gisteren alle tijd nam om op onze gymnasiumreünie voor te lezen uit eigen werk, inclusief lovende reacties van een oudere, beroemd geworden, veramsterdammiseerde Tielenaar. Van Esterik laat niet na te benadrukken hoezeer dat het Tielse gymnasium destijds gericht bleef op het roemrijke verleden, met op feestdagen menus in het Grieks en Latijn.
Zijn e-mailpartner vertelde hem dat zij niet konden zijn geworden wie ze waren zonder het Tielse gymnasium.

Ik was erbij toen we als reüniecommissie praatten over de manier waarop Van Esterik zijn woord mocht doen op de dag, en ik was erbij toen we bij de reünie opnieuw de blik op het verleden richtten met Latijnse citaten in onze speech!
Van Esterik mocht wat ons betreft twee bladzijden voorlezen.

Toen hij er een half uur van maakte konden we niet ingrijpen. We moesten hem gedogen.

Zou hij niet evenzeer ons hebben moeten gedogen? Het Tielse gymnasium uit zijn jeugd dat nog steeds 'in zijn ziel staat', en het gymnasium van nu dat evenmin als vroeger beschikt over alleen maar inspirerende docenten?

Shorto ontwaart het geheim van het gedoogbeleid in de ervaring dat je iets samen verzint. Je moet je individualiteit afstaan.

In die zin kwam iedereen zichzelf tegen, mijn opa, het topless zonnende meisje, Van Esterik, de reüniecommissie, in die wonderlijke ervaring die gedogen heet, en die noch samenvalt met tolereren noch met disciplineren.

Overigens gaat Van Esteriks volgende boek over Amsterdam.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Beloofd en verteld - Overdenking op Prinsjesdag

Een prominent kenmerk van de (extreem-)rechtse wind is de samenzwering. Ze zijn altijd met zijn drieën en zweren samen tegen ook weer drieën...